Nêst hoarnbijen sa grut as in fuotbal wurdt fuorthelle yn Ljouwert: "Moaie útdaging" (2024)

16 augustus, 06:15 • 4 minuten lêstiid

Sa'n tsien jier ferlyn wiene se der noch net, mar ek yn Fryslân dogge se hieltyd mear harren yntree: de Aziatyske hoarnbijen. Ungediertebestrider Erik van Rijs sil hjoed yn Ljouwert tegearre mei syn kollega Dennis Bles it earste grutte nêst fuorthelje.

"Spannend, maar vooral interessant", mient er. "Het nest is zo groot als een voetbal!"

It nêst sit yn in beam oan de Anne Vondelingweg yn Ljouwert. De mannen troffen it sels oan. "We zagen eerst een hoornaar bij een wiekpotje (potje met lokstof, red). We besloten toen om zelf meerdere potjes te plaatsen om het nest te lokaliseren."

Van Rijs en syn kollega Bles pleatsten yn in straal fan inkelde hûnderten meters ferskate potsjes. "Op de buitenste potjes zaten hoornaars, maar op de potjes meer naar midden juist niet. Toen wisten we dat het nest boven de lege potjes moest zitten. Zie het alsof ze van een uitgeklapte paraplu af glijden: ze gaan niet rechtstreeks naar beneden, maar naar de zijkant."

De mannen binne goed taret om it nêst te ferwiderjen. "We hebben een extra dik pak aan. Daarnaast hebben we ook goede handschoenen, laarzen en een helm met een bril, omdat ze ook gif kunnen spuiten."

Njonken it gif, is de prik fan it bist sels ek net noflik. "De angel is vijf tot zes millimeter lang en de prik is vele malen heftiger dan een wespensteek. Vergelijk het maar met een breinaald en gewone naald."

Benaud dat it misgiet, is Van Rijs lykwols net. "Ach, zo'n prik, daar komen we wel overheen."

Van Rijs en Bles binne de earsten dy't de hoarnbij bestride sille yn Fryslân. "We waren al actief in de de bestrijding van andere diersoorten en insecten, maar de hoornaar trok ons aan. In Friesland en Groningen was nog niemand die het deed, dus wilden wij het wel gaan doen."

Dêrom giene de mannen op ûndersyk út en kamen se yn 'e kunde mei in bedriuw út Brabân.

Dat bedriuw is fan Rob Voesten, ien fan de earsten yn Nederlân dy't him rjochte op it bestriden fan de hoarnbij. "Bij hem konden we in training. Hij bestrijdt de hoornaar in een groot deel van Nederland, wij nemen die kennis mee naar het noorden."

Dy training betsjut benammen goed oplette en it sels dwaan. "Het is geen hogere wiskunde, het is gewoon doen. Dan ervaar je pas hoe het gaat."

Mar om de Aziatyske hoarnbij te bestriden jilde hiele oare prosedueres as by in normaal wespenest.

"Bij een normaal wespennest spuit je poedergif, daar gaan de wespen dood van. Dan neem je het nest niet mee. Nu haal je het nest echter volledig weg. Dan weet je ook vrijwel zeker dat de koningin erin zit."

Hoe giet dat dan krekt yn syn wurk? "Je verlamt de hoornaars met een bevriezingsspray en zuigt met een soort stofzuiger de meeste op. Het nest vang je daarna op in een bak en dat bevries je."

Dat it nest net sloopt wurdt, hat ek wer foardielen. "Andere beesten kunnen er weer van eten. Je kan het bijvoorbeeld gebruiken als kippenvoer."

It dreechste fan it wurk is neffens Van Rijs it opspoaren fan it nêst. "Zo'n nest is eerst heel klein, het formaat van een tennisbal. Dat zit op een hoogte van 15 à 20 meter in een boom. Dat is lastig om met het blote oog te spotten."

Mar hoe langer oft it nêst der sit, hoe grutter oft it wurdt. "Uiteindelijk kunnen ze nog wel groter worden dan een voetbal. Dan zitten er tussen de duizend en tweeduizend hoornaars in."

Mar der is noch in bysûndere metoade om it nêst fan in hoarnbij op te spoaren. "Met een zendertje. Dat klinkt wat apart, maar dan vang je er eerst één en die doe je als het ware een antenne om. Uiteindelijk vliegt dat beestje terug naar het nest en op die manier kunnen we de exacte locatie bepalen."

Watfoar metoade se ek brûke moatte, Van Rijs sjocht der nei út: "Het is een mooie uitdaging. Het is heel interessant. Daarom vinden wij het ook zo leuk om dit te gaan doen."

Tips fan de redaksje

Lêste nijs